Dr. Vijai S Shankar MD.PhD. India Herald Houston, USA 28 Maart 2008
|
|
De ‘Bhagvad Gita’ is een spiritueel geschrift met grote diepgang zoals alle andere religieuze geschriften. De Gita heeft die diepgang omdat het de directe expressie is van een verlichte ziel. Het is echter van belang om te zien dat verlichte zielen geen spirituele geschriften lazen of technieken zoals ‘Yoga’ beoefenden om verlicht te worden! Men moet zich dan ook niet laten misleiden door te denken dat het lezen van spirituele geschriften en het beoefenen van technieken, verlichting zal brengen.
Yoga betekent vereniging. Verenigen is het samenvoegen van twee afzonderlijke entiteiten. Maar de ‘Bhagvad Gita’ geeft een diepere betekenis aan het woord vereniging. En dat is dat de twee entiteiten, de ziel en de persoon, niet los van elkaar staan om verenigd te worden, maar dat het ego (de persoon) slechts een gedachte is, geprojecteerd door bewustzijn! Daarbij is een individu altijd al één met God.
De ‘Bhagvad Gita’ wordt al vele generaties gelezen en naar de diepere betekenis van de Gita wordt nog steeds gezocht. Er is altijd een sterk verlangen geweest om de wijsheid van de Gita op een praktische wijze in het leven toe te passen. Maar kan dit überhaupt? Waarom leest de mens de Gita? Is het om even machtig als God te worden of om zelf God te worden? Als dit mogelijk zou zijn zou dat ook inhouden dat het ego de doener is en dat verlichting afhankelijk is van het lezen van spirituele geschriften of het beoefenen van technieken. Kan verlichting ergens afhankelijk van zijn? Mocht dat zo zijn, dan impliceert dit dat geschriften en technieken krachtiger zijn dan verlichting! Zou het dan niet spiritueler zijn om alleen maar de Gita te lezen en technieken te beoefenen dan om verlichting te bereiken? En belangrijker nog, welke reden zou er dan nog zijn om de Gita te lezen of om Yoga te beoefenen?
Speelt het ego wel een rol bij het bereiken van verlichting door de Gita te lezen en technieken zoals ‘Yoga’ te beoefenen? Hoe zou dit mogelijk kunnen zijn, als de ‘Bhagvad Gita’ verklaart dat het ego niet de doener is? Aangezien het ego (de ‘Ik’gedachte) niet de doener is, is het dan wel in staat om te lezen? En aangezien het ego in het verleden of in de toekomst is, kan het dan de ogen de geschreven woorden op papier doen volgen? En als het ego niet de doener is, kan het dan de hand de bladzijden van een boek doen omslaan? En kan het een betekenis toekennen aan de woorden die het denkt te lezen? Als het ego niet de doener is, kan het dan oefeningen doen? Deze primaire vragen dienen eerst te worden gesteld, voordat men begint met het lezen van spirituele geschriften met de allure van de ‘Bhagvad Gita’.
Elke beweging van het lichaam, inclusief het functioneren van de geest, komt voort uit het ‘Atma’ of de ‘Ziel’. Dit betekent dat alle bewegingen van het lichaam die betrokken zijn bij oefeningen, en het lezen en interpreteren van de woorden, toe te wijzen zijn aan het bewustzijn en niet aan het ego. Aangezien het bewustzijn almachtig is, creëert het net zoveel handelingen en interpretaties van woorden als er mensen zijn! Het doet dit om variatie en kleur aan het leven te geven en om de illusie te creëren van een afgescheiden doener. Het bestaan brengt zichzelf tot uitdrukking in een veelvoud van activiteiten, zowel spirituele als alledaagse, zodat men zich kan realiseren dat het Atma de werkelijke doener is en tot Zelf-Realisatie kan komen. Maar als men doorgaat met zichzelf als de doener te zien, dan schiet men voorbij aan het doel van het lezen van een Heilig geschrift als de ‘Bhagvad Gita’.
De ‘Bhagvad Gita’ verklaart dat de hele wereld slechts ‘Maya’, illusie is. Daarom is het zoeken naar praktische conclusies uit de ‘Bhagvad Gita’ die van toepassing zouden kunnen zijn voor het dagelijks leven (spiritueel of alledaags) nog steeds een illusie, ook al lijkt het voor het ego wel mogelijk Dit is de reden dat de mens nog altijd hetzelfde is: boosheid, bezorgdheid, angst en onzekerheid plagen nog steeds onze geest. De paradox is echter dat het ego de gebondenheid blijft versterken door het lezen en door onthechting, in de overtuiging dat de boosheid etc. hierdoor afneemt!
Als men zoekt naar de praktische waarde van de Gita, dan zal juist het zoeken een barrière vormen voor de vervulling van alles wat het ego wil bereiken. Men zou ook in overweging moeten nemen waarom dit streven afwezig is als men slaapt. Als de praktische kant van de Gita zo waardevol zou zijn, waarom is dan het zoeken daarnaar afwezig tijdens de slaap? De paradox is dat elk individu vredig en voldaan is tijdens de slaap, terwijl daar een totale afwezigheid is van de noodzaak om de Gita te lezen en zijn praktische instructies na te jagen. Vrede en voldaanheid horen dus bij een gedachteloze toestand. Wanneer men in de waaktoestand deze gedachteloze toestand bereikt dan “wordt” men de ‘Bhagvad Gita’ oftewel het ‘Atma’ of ‘Ziel’.
Hoe moet men dan het lezen van een spiritueel geschrift benaderen? Om dit te begrijpen, moet men zien hoe het proces van lezen zich heeft ontwikkeld. Oorspronkelijk waren er alleen spirituele geschriften. Dit was in de tijd dat de wetenschap nog tot uitdrukking moest komen in het bewustzijn. Terwijl het bewustzijn voortging met het tot uitdrukking brengen van kennis, werd lezen uitgebreid naar onderwerpen als filosofie, wetenschap en in later tijden ook fictie. De geest van de mens raakte dermate verfijnd dat ze ongebreideld kon gaan verbeelden en fantaseren. Vandaar dat in de moderne tijd deze eigenschappen meespelen, ook wanneer iemand een spiritueel geschrift leest. Dit maakt dat het ego de neiging heeft zich spirituele ervaringen in te beelden. Een ervaring is enkel een gedachte of een beeld dat verschijnt in de geest.
Men moet begrijpen dat het bestaan van de werkelijkheid afhankelijk is van illusie. Als er niet zoiets zou zijn als illusie, dan zou de werkelijkheid ook niet bestaan. Door deze illusie te begrijpen zal Werkelijkheid zichzelf onthullen. De illusie zorgt voor een perfect contrast waardoor we het bestaan van de Werkelijkheid kunnen begrijpen!
Laten we ons nu eens met een open geest buigen over de volgende twee uitspraken van de ‘Bhagvad Gita’, die weliswaar de illusie van een doener oproepen , maar die, zodra de illusie is doorgeprikt, de Werkelijkheid onthullen.
‘Yat karoshi yadashnaashi yajjuhoshi dadaasyat Yat tapasyasi kaunteya tat kurushva mad arpanam’ Chp 9 V27
‘Wat je ook doet, wat je ook eet, wat je ook aanbiedt bij het offeren, wat je ook weggeeft, Wat je ook doet aan onthechting, ‘Oh’ Kaunteya, doe het als offerande aan ‘Mij’.
Een directe betekenis van dit vers houdt in dat het ego de doener is. De woorden ‘doe het als een offerande aan ‘Mij’ drukken de betekenis uit dat ook Sri Krishna net als iedereen behoeften en verlangens heeft. Dit is slechts een oppervlakkige betekenis en niet de eigenlijke betekenis die Sri Krishna duidelijk wil maken. De diepere betekenis is nl. dat Sri Krishna weet dat het ego niet de doener is en met het woord ‘Mij’ bedoelt hij het bewustzijn en niet zijn ego! Dit wordt gezegd om de lezer op een indirecte wijze te laten inzien dat het ego niet de doener is.
Uitleg: ‘Wat je ook doet’, ‘doe het als offerande aan ‘Mij’. Deze woorden duiden op alle activiteiten die zich buiten het lichaam afspelen, zoals landbouw, bouwkunde, geneeskunde etc. Normaal gesproken is de geest puur zakelijk en wil alleen iets doen voor eigen voordeel of belang. Het ego wil nooit iets doen om een ander te bevoordelen. Wanneer het aan de woorden denkt “doe het als een offerande aan ‘Mij’, dan zal het ego niet enthousiast zijn om ook maar iets te doen, want dit betekent dat de winst of het voordeel ook aan God zal toekomen en niet aan het ego. Het ego zal vervolgens proberen te rationaliseren en concluderen dat het geen zin heeft om iets te doen als er toch geen voordeel aan te behalen is. Deze rationalisatie geldt ook als het om God gaat! De paradox is echter dat het ego met verbijstering zal zien dat de activiteiten toch gebeuren, ook al heeft het niet de wens om iets te ondernemen. Dit zorgt ervoor dat het intellect zal inzien dat niet het ego maar God al die tijd de doener is geweest! Telkens wanneer je yoga beoefent, begrijp dan dat het zich aan je voltrekt. Door dit inzicht zul je in yoga zijn!
‘Wat je ook eet’, ‘doe het als offerande aan ‘Mij’. Deze woorden horen bij alle activiteiten die zich in het lichaam afspelen. Het omvat zaken als drinken en inhaleren. Het ego doet deze dingen alleen uit verlangen naar smaak. Hierbij is altijd sprake van aandrang of behoefte. Maar als het ego er aan herinnerd wordt dat het deze handelingen moet offeren aan Krishna, dan zal het aarzelen, want dit zou betekenen dat het ego verlangt naar Krishna. Angst zal dan het ego in zijn grip krijgen en de aandrang en behoeften zullen oplossen. Deze inwendige activiteiten gaan echter gewoon door en het zien daarvan zal de overtuiging geven dat het ego geen aandrang of behoefte nodig heeft omdat deze activiteiten toch wel doorgaan. Dat zal het inzicht geven dat het ego niet de doener is! En door dit inzicht zul je in yoga zijn!
‘Wat je ook aanbiedt bij het offeren’, ‘doe het als offerande aan ‘Mij’. Het offeren is een spirituele handeling in relatie tot God. Het offeren is het vervullen van een gelofte aan God of het vragen om iets wat je graag vervuld wil zien. Ook hier zal het ego, met de woorden ‘doe het als een offerande aan ‘Mij’ voor ogen, verslagen worden door de logica, want hoe kan God een offer eisen? De diepe behoefte om te offeren zal dan te niet worden gedaan. Maar desondanks zal het ego zien dat omstandigheden ervoor zorgen dat offeren toch plaatsvindt, zelfs zonder dat het ego dit wil en dit zal bewijzen dat God en niet het ego de doener is! Dus als je voortaan iets offert, weet dan dat alles aan God toebehoort en dat jij niets bezit om te kunnen offeren. Door dit inzicht zul je in yoga zijn!
‘Wat je ook weggeeft’, ‘doe het als offerande aan ‘Mij’. Deze handeling verbindt het ene ego met het andere. Elke gift is een subtiele manier van omkopen, hoe goed de intenties ook zijn. Een gift wordt gewoonlijk aan een ander gegeven voor een goede verstandhouding of voor persoonlijk belang. Als het ego bij het geven van een gift wordt herinnerd aan de woorden ‘doe het als offerande aan ‘Mij’, dan zal het beschaamd zijn omdat dat neerkomt op het omkopen van God! De paradox is echter weer dat de handeling van het geven toch plaatsvindt, zelfs als het ego dit niet wil doen! Dit bewijst alleen maar dat God, in de gedaante van een mens, aan zichzelf geeft! Ook dit versterkt weer de overtuiging dat God en niet het ego de doener is! Als je iets wil geven, besef dan dat alles aan God behoort en dat jij niets bezit om te geven. Door dit inzicht zul je in yoga zijn!
‘Wat je ook doet aan onthechting’, ‘doe het als offerande aan ‘Mij’. Onthechting is een spirituele handeling in relatie tot God of Zelf-Realisatie. Hiertoe behoren de verschillende soorten van meditatie, rituelen en yoga. Wanneer men bij deze handelingen denkt aan de woorden ‘doe het als offerande aan ‘Mij’, dan zou het erg onlogisch zijn om door te gaan met onthechting, omdat het zou betekenen dat het ego probeert om God Zelf-Realisatie te laten bereiken! Deze handelingen voltrekken zich aan de mens, zodat hij kan inzien dat yoga zijn ware aard is en dat Zelf-Realisatie geen handeling is die het ego door onthechting kan bewerkstelligen! De mens zal doorkrijgen dat de mens niet “is” maar dat alleen God “is”! Wanneer je mediteert of yoga doet, zie dan dat meditatie en yoga geen handelingen zijn die door het ego moeten worden gedaan, maar dat het zich aan je voltrekt. Door dit inzicht zul je in yoga zijn!
Waar het uiteindelijk op neer komt is het begrip dat het leven een spontaan gebeuren is. Dit gebeuren dat we leven noemen, omvat alle handelingen van lichaam en geest. Het ego is slechts een claimer en niet een doener. De overtuiging zal groeien dat er eerst de daad is en dan pas de doener. Deze overtuiging zal iemand laten transcenderen van mens tot Godheid! Dat is de essentie van de ‘Bhagvad Gita’!
© Copyright V. S. Shankar, 2003
|
|