Licht en Duisternis

Dr. Vijai S Shankar MD.PhD.

Religie & Mystiek

Nederland

April 2004

Een woord op zichzelf is verstoken van betekenis. Het is de taal die betekenis aan een woord verleent. Een woord wordt verrijkt met betekenis dank zij de taal. Taal heeft zich ontwikkeld in de menselijke geest vanuit de rudimentaire klanken van de primitieve mens. Vergeleken met zijn voorouders heeft de hedendaagse mens een arsenaal aan talen in zijn geest *).

Elke taal heeft haar eigen betekenis voor een bepaald woord en sommige woorden hebben meer dan één betekenis binnen eenzelfde taal. De verschillende talen - er zijn er ongeveer 3000 - verlenen een eigen betekenis aan ieder afzonderlijk woord. Daarom blijkt in sommige gevallen eenzelfde woord verschillende betekenissen te hebben. Dus er kan geen enkel geloof gehecht worden aan de wezenlijkheid van de betekenis van een woord. De betekenis van een woord is daarom niet absoluut. Wanneer de verwarring die de taal oplevert zodanig is, moeten er wel interpretaties zijn die voor verwarring zorgen bij de mensen.

Een van de belangrijkste factoren in deze verwarring van de mens is het onvermogen om zich te wagen aan een diep inzicht in woorden die hem omringen, woorden die zijn leven schijnen te vormen. In plaats daarvan is de mens tevreden met geloofssystemen, dogma’s en filosofieën, waarvan de betekenis net zo gevarieerd zijn als er talen zijn. Helderheid is ingeruild voor geloofssystemen. Bovendien zal elke geest alleen zijn eigen geloofssystemen omarmen, want dat versterkt de autoriteit van het ego en de glamour van zijn spiritualiteit! Daarom is het verstandig om de wezenlijke aard van woorden te begrijpen, wat hun rol is in deze manifestatie, waarvan de werkelijke aard dualiteit is, en waarom een woord verwarring creëert, zelfs als het een betekenis heeft.

Dualiteit betekent niet gescheidenheid. Dualiteit wil zeggen dat elk woord bestaat dank zij de aanwezigheid van zijn andere helft. Dualiteit betekent dat elk woord slechts half is en niet heel, en dat de andere helft wordt gevormd door zijn tegengestelde. Net als de twee zijden van een munt; elke zijde vormt één helft van de munt. Een munt kan niet bestaan met enkel één zijde. Op dezelfde manier kan een woord niet bestaan zonder zijn tegendeel. Van een munt kan worden begrepen dat hij twee zijden omvat, omdat beide zijden kunnen worden gezien, zoals ze aan elkaar gehecht zijn. Van een woord daarentegen kan niet gedacht worden dat er twee zijden aan elkaar gehecht zijn, omdat, voor zover het gesproken woorden betreft, deze niet gezien kunnen worden, en van geschreven woorden kan slechts één zijde gezien worden. De andere zijde van een geschreven woord, en zijn verbondenheid met het woord dat je ziet, is niet zichtbaar. Daarom is de moeilijkheid in het begrijpen hiervan dat elk woord, dat men hoort of leest, slechts half is en dat ook zijn betekenis slechts half is.

Daarom zou een betekenisvol woord eigenlijk dat woord zijn dat zowel rekening houdt met de betekenis die het zelf geeft alsook met de betekenis van de andere helft. Waar kan men nu zo’n woord vinden dat beide helften en hun betekenissen in een geheel omvat?

De enig mogelijke manier zou zijn om beide helften van elk woord tegelijk uit te spreken of samengevoegd te schrijven. Bijvoorbeeld het woord ‘licht’ bestaat slechts door het woord ‘duisternis’ en omgekeerd. De betekenis van ‘licht’ is afhankelijk van duisternis en omgekeerd. Het is onmogelijk voor het woord ‘licht’ om ook maar enige betekenis te hebben op zich zelf. Als het woord ‘duisternis’ afwezig is, zou het onmogelijk zijn om enig begrip te hebben van licht en omgekeerd. Daarom is het woord ‘licht’ slechts een helft en de andere helft is ‘duisternis’. Dit zijn geen twee woorden, van elkaar gescheiden. Ze vormen slechts één woord, verbonden met elkaar, waarbij de ene helft leven geeft aan de andere. Daarom zou het reële woord zijn ‘licht duisternis’. En de betekenis van zo’n woord verslaat logica.

Leven is daarom illusoir, want logica doet een half woord als een heel voorkomen en een halve betekenis als een hele. Omdat een halve betekenis geen betekenis is, zal elk woord dat onze taal heeft en dat wij gebruiken, absoluut meer verwarring veroorzaken dan helderheid.

De woorden waar het in dit artikel om gaat zijn ‘Licht’ en ‘Duisternis’. Het eerste punt van onderzoek is: zijn het werkelijk twee woorden of verschijnen ze slechts als twee woorden? Zijn ze los van elkaar met duidelijke scheidingspunten die ze van elkaar scheiden, of zijn ze slechts een woord zonder duidelijke scheidingspunten? Bestaan ze onafhankelijk van elkaar of is dat niet het geval? Bezitten ze een natuurlijke betekenis of hebben ze een afgeleide betekenis? Een nader bekijken zal duidelijk maken dat er geen scheidingspunten zijn in het leven, in deze manifestatie die we wereld noemen. Waar is de scheiding tussen ‘Ziel’ en ‘Lichaam’? Waar is het scheidingspunt tussen de ‘Geest’ en het ‘Lichaam’? Waar zijn de scheidingspunten tussen de verschillende delen van het lichaam? Elke scheiding is daarom eerder pure verbeelding dan werkelijkheid. Alles en iedereen is met elkaar verbonden. Zelfs het woord ‘verbonden’ is misleidend want het is onmogelijk om te bepalen waar werkelijke verbindingspunten in het leven zijn! Het leven is een enkelvoudige en wonderbaarlijke manifestatie.

Uit bibliotheken, woordenboeken of het spirituele vocabulaire zou je zoveel betekenissen voor ‘licht’en ‘duisternis’ kunnen kiezen als je maar wil en daardoor het ego verwikkelen in een litteraire strik. Maar wat zou dat de mens aan goeds kunnen brengen? Zou de mens vrij zijn van angst? Zou de mens in gelukzaligheid zijn? Zou de mens ophouden met ruziën en zijn soortgenoten bekritiseren en beschuldigen? Zou de mens baden in liefde of zou hij jaloers zijn op iemand anders, die nog een andere betekenis heeft voor deze twee woorden dan hij zelf? De mens heeft zich meester gemaakt van al die betekenissen en met het verstrijken van de tijd zullen het er alleen maar meer worden. Dit gebeurt enkel om de mens te laten weten dat hij altijd hetzelfde zal blijven: bedroefd, vol twijfel en zonder enig uitzicht op vertrouwen.

Vandaar dat alle betekenissen (commercieel, spiritueel of seculier) die toegekend worden aan deze twee woorden ‘Licht’en ‘Duisternis’ eerder relatief zijn dan absoluut. En wat nog belangrijker is: aan wie is het om te beslissen welke van de betekenissen echt is?

De verschillende betekenissen geven enkel een zekere gekruidheid aan de manifestatie. De betekenissen zijn er alleen om ’t ego te amuseren, discussies op te roepen, theorieën te vormen, filosofieën op te bouwen en dogma’s te construeren, die de mens meer in slavernij houden dan in vrijheid. Vrijheid is vrijheid van woorden en hun betekenissen, want tot op heden heeft geen enkel woord of betekenis de mens bevrijd van de ketenen van ellende en droefenis. Hoe zouden ze ook kunnen, want het is juist hun aanwezigheid die de oorzaak is van onbehagen; onbehagen, omdat woorden onvolledige betekenissen geven terwijl de geest gelooft dat ze volledig zijn!

In deze uiteenzetting willen we daarom liever een dieper begrip geven van deze twee woorden ‘Licht’ en ‘Duisternis’ dan er nog meer zinloze betekenissen aan toe te voegen. Het is belangrijk om ons te realiseren dat alle betekenissen van deze twee woorden enkel noodzakelijk zijn om te begrijpen dat ze niet nodig zijn zodat de mens bevrijdt wordt uit de grip van dualiteit.

Dus, wat kan licht zijn? Heeft de mens ooit licht gezien waar hij iets ‘over’ zou kunnen zeggen of iets ‘over’ zou kunnen schrijven? Zou licht gezien kunnen worden? Het enige wat de mens kan zien is gereflecteerd licht en geen puur licht! Alleen als de geest een gedachte zou hebben over puur licht zou hij in de mogelijkheid zijn om het te verklaren. Als de geest een gedachte heeft over puur licht, zou dat dan puur zijn? Want in feite zou puur licht de afwezigheid moeten zijn van totale duisternis. Totale duisternis is niet enkel de afwezigheid van licht, maar ook de afwezigheid van de aanwezigheid van de afwezigheid van licht. Dus als de geest het heeft over puur licht bedoelt het enkel dat het, op een niet-verbale manier, de aanwezigheid van duisternis heeft herkend en erkend. En als duisternis aangenomen is, zou dan de beschrijving van licht onafhankelijk zijn van duisternis? De voor de hand liggende conclusie is: absoluut niet. Daarom is het niet mogelijk voor de geest om te spreken of te schrijven over puur licht. En nog belangrijker: omdat de geest afwezig is in het ‘nu’, kan het absoluut geen zuiver licht ervaren, want puur licht is in het ‘NU’en niet in het verleden!

Vervolgens, als licht alles is wat er in het leven is, hoe zou duisternis dan überhaupt kunnen bestaan? Als duisternis de afwezigheid van licht is, hoe zou iemand het dan kunnen zien, want de mens zou toch licht nodig moeten hebben om te zien? Als licht een vereiste is om duisternis te zien, waar zou dan het scheidingspunt kunnen zijn tussen licht en duisternis? Is de mens ooit in staat geweest om te bepalen waar precies deze twee van elkaar gescheiden zijn? Als ze niet gescheiden zijn, dan zou dat enkel betekenen dat licht en duisternis één zijn en niet twee.

Duisternis is niets anders dan intens licht dat de ogen niet kunnen opvangen. Het gezichtsvermogen van de mens is beperkt zoals dat ook het geval is met de overige mentale concepten van de zintuigen. De geest kan alleen maar de afwezigheid van verschillende golflengten van licht waarnemen en is niet in staat om golflengten van licht buiten een bepaald spectrum te herkennen. Deze onmogelijkheid om licht waar te nemen wordt door de mens ervaren als duisternis. Het licht dat een mens ervaart is daarom duisternis die de ogen kunnen opvangen en duisternis is intens licht dat de ogen niet kunnen opvangen. Dit is paradoxaal – en zo is het leven! Als duisternis reëel was, dan zouden zelfs dieren niet in staat zijn om te zien. Maar het is alom bekend dat bepaalde soorten van het dierenrijk rondzwerven in uiterste duisternis, in totale vrijheid. Het is belangrijk om zich te realiseren dat leven in duisternis begint en niet in licht! Het zaad ontspruit uit de duisternis binnen in het zaad onder de grond. Het sperma bevrucht de eicel in de duisternis van het voortplantingssysteem. Eieren worden uitgebroed binnen in de duisternis van de eierschaal. Leven begint in duisternis, want duisternis is licht!

De mens moet dus begrijpen dat er niet een zogenaamde duisternis bestaat als een absolute entiteit, of een zogenaamd licht als een absolute entiteit dat de geest zou kunnen ervaren. Leven is beide tezamen: licht en duisternis, met al de betekenissen die daar aan vast zitten. Vrijheid van deze labels is puur licht: licht dat niet gezien kan worden, dat niet gedacht kan worden en waar men niet ‘over’ kan schrijven; duisternis die niet gezien kan worden, die niet gedacht kan worden en waar men niet ‘over’ kan schrijven!

*) Het engelse ‘mind’ is vertaald met het Nederlandse equivalent ‘geest’. Dit is ons denken, voelen en herinneringen.

© Copyright V.S. Shankar, 2004

Terug naar artikelpagina