Indrukken als een barrière voor Advaita

Verklaard door Dr. Vijai S. Shankar

in een interview met Jan Kersschot

België, juni 2000

 

 

 

JK: Men had mij verteld dat Dr. Vijai S. Shankar voor het eerst een paar dagen in België zou doorbrengen. Een dame uit Nederland belde me op en hield vol dat hij heel speciaal was en zijn intelligentie messcherp. Men vertelde me ook dat hij net zo liefdevol als Ramana Maharshi was en net zo ‘scherp’ als Nisargadatta Maharaj en dat hij de medische wetenschap achter zich gelaten had om over Advaita Vedanta te praten. Dus, dacht ik dat ik deze man wel wilde ontmoeten voor een interview. Die zaterdag kwam ik naar het huis waar hij verbleef (een half uur rijden van Brussel). Ik ging naar zijn kamer boven, waar hij in Lotushouding op zijn bed zat.

 

VS: Dr. Shankar zat gewoon. Hij zat niet in Lotushouding en vraagt zich af of u wel echt weet wat een Lotushouding is.

 

JK: Ik ontmoette hem niet alleen, een paar van zijn volgelingen bleven er tijdens het interview bij. Ze zaten aan de andere kant op het bed of op de grond.

VS: Uw beschrijving van de anderen die tijdens de ontmoeting aanwezig waren, die u ‘Volgelingen’ noemt, is slechts uw mening. Dr. Shankar vraagt zich af of u die mensen eigenlijk wel gevraagd hebt of het zijn volgelingen zijn of niet. En ook of u Dr. Shankar hebt gevraagd of hij eigenlijk überhaupt iemand als volgeling accepteert?

JK: Hij wees me een stoel die voor hem stond.

VS: Er werd, zonder dat er gewezen werd, een stoel aangeboden.

JK: Zoals in andere interviews, houdt Dr. Shankar ervan de vragen van de interviewer van begin af aan te bekritiseren. Hij staat geen veronderstellingen over hemzelf toe, en wijst onmiddellijk op ieder dualistisch of persoonlijk standpunt. Dat schijnt de manier te zijn waarop hij met vragen omgaat. En hij is duidelijk over wat hij zegt.

VS: Voorkeuren en antipathieën zijn de vruchten van een gefragmenteerde benadering van het leven. Als een spontane respons van Dr. Shankar verkeerd begrepen kan worden als een uiting van een persoonlijke voorkeur van zijn kant, dan laat dat nog veel ruimte voor onderzoek. Het is heel belangrijk om in staat te zijn om het verschil tussen kritiek en helder onderzoek te herkennen. Alle vragen zijn gebaseerd op niet onderzochte veronderstellingen en uw vragen zijn dan ook als zodanig behandeld.

JK: Na het interview hebben we gezamenlijk geluncht, en voor mij was dat het beste deel van de dag. Het eten was echt heerlijk, en het herinnerde me aan mijn eigen reis naar India, nu ongeveer tien jaar geleden. Ik realiseerde me meer en meer wat een vriendelijke en warme man hij was. Ik vertelde hem ook hoeveel geluk hij had dat hij werd omringd door zulke aardige mensen. Ze zorgen echt goed voor hem. We spraken over het heerlijke Indiase eten, dat door Kalpna en Samantha was klaargemaakt, en over het project om naar Zuid-Afrika te gaan. Hij vertelde me dat zijn moeder en zijn broer zijn echte leraren waren.


VS: Over dit laatste is trouwens niet eens gesproken ten tijde van het interview.

JK: En dan plots, fluisterde hij dingen in mijn oren als: ‘Vergeet de geest, wees als een kind.’ En vervolgens aten en kletsten we weer door. Zo naast hem zittend, voelde het alsof we elkaar al jaren kende. Kalpna nodigde me uit om diezelfde avond in Brugge naar Satsang te komen. Ze zei dat het me een betere indruk van Vijai zou geven. Het begon om 19.30 uur, en ik denk dat er zo’n veertig mensen op kwamen dagen. Een aantal had Vijai in zijn huis in Texas bezocht; ze leken allemaal heel enthousiast over hun bezoek. Terwijl Vijai plaatsnam, introduceerde een dame uit Nederland Vijai als een ‘gerealiseerd persoon’, waarvan ik dacht dat het een omschrijving was die volledig tegengesteld was aan waar Advaita Vedanta voor staat. Er mogen dan misschien heiligen, leraren, meesters, magiërs, zieners en guru’s zijn die ik ken, maar niemand is ooit verlicht, omdat verlichting, zien is dat er niemand is om verlicht te geraken.

VS: Het is beter om te zien dat Vijai, wat betreft zichzelf, geen claims maakt. Wat over hem gezegd wordt door diegenen die dicht bij hem staan en door diegenen die verder van hem af staan, wordt louter als getuige waargenomen. Het vooruitzicht van Verlichting is aantrekkelijk voor de geest, waarvan hij denkt dat hij het niet heeft. Dezelfde geest denkt soms dat anderen hebben wat hij ontbeert. De smaak van Verlichting is absolute vrijheid van dergelijke kinderachtigheid. Vraag uzelf hoe u aan dit perspectief kwam wat u hier te berde bracht. Als er inderdaad geen verlicht persoon bestaat, wees dan helder over wie het is die bezwaren maakt tegen de verklaring dat er een dergelijk fenomeen bestaat. Het concept van onverlicht-zijn is een onbegrensd labyrint, waarbij de enige uitweg het ZIEN van de schade is die het concept aanricht. Iedereen is al verlicht, men is het slechts vergeten.

JK: Maar het publiek leek het niet veel uit te maken, en ik zei ook niets. 

 

VS: In het belang van de integriteit is het het beste om alleen voor uzelf te spreken. U kunt onmogelijk weten of iemand in het publiek er een bepaalde mening op nahield.

JK: Ik moet zeggen dat ik ook teleurgesteld was dat ik de ‘gebruikelijke’ Hindoe memorabilia zag, zoals foto’s van Guru’s (Sai Baba, Ramana Maharshi, Nisargadatta Maharaj) en reproducties van enkele Hindoegoden.

VS: Weet u zeker dat de foto’s Hindoe memorabilia zijn? ‘Gebruikelijke’ is een truc van de geest die wordt ingezet om een aanvaardbare rekenschap te voldoen. Neemt u waar waar de kosten van deze houding plaatsvindt? Hoe ver bent u gekomen dat u teleurstelling nog steeds niet als oordeel herkent? Kunt u niet zien dat alles altijd op de aan hem toegewezen plaats is? Zie waar de teleurstelling verrijst en wees blij met de bespiegeling waarom de foto’s geen bezwaar tegen u maakten!

 

JK: Ik respecteer sommige mensen om wat ze hebben gezegd (vooral Ramana en Nisargadatta), en er is niets mis met het respecteren van je leraren. Maar ik zie geen reden om hun foto mee te brengen en ze op tafel te zetten.

 

VS: Heeft u ooit navraag gedaan over de ‘reden’ dat iets verschijnt, inclusief uzelf? Misschien is er alleen maar een relatieve reden. Hoe het ook zij, ziet u überhaupt de absolute overbodigheid van het vragen van ‘waarom’? Er is geen andere plaats waar iets kan zijn dan die hier al is, dus waarom probeert u een onderscheid te maken. Ken het vrij zijn van onderscheid maken.

JK: Het bewonderen van mensen als spirituele helden wordt in de hedendaagse Westerse cultuur niet zo geaccepteerd, maar ik weet dat het in India gebruikelijk is.

 

VS: Of het nu de Westerse is of een andere, Advaita zal in geen enkele cultuur passen. Daarentegen zal iedere cultuur of het gebrek eraan altijd in Advaita passen. Let op dat u niet altijd aan de veronderstelling blijft vastzitten dat de foto’s die u zag de bewondering voorstellen van iets of iemand als spirituele held. In Advaita is geen ruimte om iets te accepteren of te verwerpen.

JK: Deze avond was echter niet aangekondigd als een introductie over de Vedische traditie maar als een uitnodiging voor de Waarheid. Als alles Eén is, als de essentie van dit alles over de uniciteit van het Bewustzijn gaat, dan is er slechts één bewustzijn (geen twee of meer), en dan is het niet nodig om iemand te bewonderen of te cultiveren. Het is toch hetzelfde Bewustzijn!

VS: Het werkelijk herkennen van het ‘Unieke’ van het Bewustzijn, is het herkennen van het bewustzijn ALS alles. Het is niet zo dat er Eén bewustzijn is, maar er is ALLEEN Bewustzijn. Wat alomvattend is, kan niets buitensluiten. Alle verschijningen van het Bewustzijn omvatten, is vrijheid van scheiding, terwijl fantasieën van uitsluiting een norm van schijnbare dualiteit creëren die alleen de fantasiefiguur maar verstoort.

JK: Van een arts en voormalig wetenschapper waarvan gezegd wordt dat hij over non-dualiteit spreekt, had ik een dergelijk scenario niet verwacht.

 

VS: Stond u uzelf, bij wat u hoorde, alleen de mogelijkheid tot instemmen of het verschillen van mening toe? Kunt u zich een andere mogelijkheid voorstellen? Een verwachting is een stilzwijgende mening dat iets, wat nu mist, hier later al dan niet aanwezig zal zijn. Dit is geen Advaita.

JK: Zijn lezing ging over het omgaan met angst, wat, zoals Vijai zei, de afwezigheid van vredigheid is. Hij wees er tevens op dat er ‘in het nu’ geen angst is en dat de geest altijd ontsnappingsscenario’s creëert. Met een hoop enthousiasme legde hij al deze zaken, tot in detail uit. Ik denk dat het al met al anderhalf uur duurde. Soms werd de lezing onderbroken door iemand die zong of een instrument bespeelde. De manier waarop Vijai zijn lezing gaf, leek, zoals hij voortdurend tekende en schreef op een flipchart, veel op die van een schoolmeester. Hij legde echt tot in detail uit en zijn leerlingen leken het leuk te vinden. Hij is zeker intelligent. En soms was hij erg grappig. Maar wat mij betreft, kwam hij deze avond niet tot de essentie van Advaita.

VS: Welk meetinstrument gebruikte u die avond om vast te stellen of de ‘Essentie’ van Advaita al dan niet aangeroerd werd. Zou u niet reeds van de essentie gewaar moeten zijn om het te herkennen? Het ego is een reducerende reflex, dus lijkt de zoektocht naar de essentie natuurlijk. Advaita is geen object en heeft geen essentie om te herkennen en daarom neemt u een houding van teleurstelling aan. Het zou een reden om te vieren moeten zijn, aangezien Weten onthult dat in Advaita alles op zichzelf al essentieel is. Als een reflex die de ‘Essentiële’ heelheid van het Zijn probeert op te delen, te differentiëren en te reduceren, is het gepast om toe te geven dat de ontbinding van het Ego ONTHULT in plaats van dat het de zogenaamde ‘Essentie’ van Advaita aanroert. Deze reflex, wat het Ego is, is er verantwoordelijk voor dat u het zingen en spelen op die avond als een ‘Onderbreking’ beschouwde. Waar bestaat de ruimte voor een ‘Onderbreking’ in de Enkelvoudige Stroom die het Zijn is? De ‘Essentie’ van Advaita is de acceptatie van alles, zonder uitzondering. Dit is vrijheid van angst. Zie dat de kans voor het zien van de Essentie van Advaita zichzelf die avond aanbood, maar dat u anderszins ‘in Beslag genomen werd’.

JK: En er was geen ‘resonantie’ zoals men dat soms in een Satsang kan zien.

 

VS: Alles dat de geest verstoord is resonantie. Resonantie is geen teken of symbool van iets, maar verstoring. Een feel-good-factor die tijdens de Satsang wordt ervaren is een bewijs van een opgeblazen Spiritueel Ego.

JK: Misschien spreekt hij op andere momenten wel over de essentie van non-dualiteit.

VS: Waar angst is, zal het besef van Doenerschap zijn. Als het besef van Doenerschap aanwezig is, wordt iemands gewaarzijn van de ‘Essentie’ van Advaita afgesloten en verrijst de verschijning van Dualiteit. Overpeins dit.

JK: Maar zijn publiek leek het onderwerp en de manier waarop hij de dingen uitlegde leuk te vinden, en daar gaat het om. En misschien hebben ze een vibratie of een inzicht opgepikt die niet voor mij bedoeld was. Het is zeker een speciale en interessante man. Tegen de lezer zou ik zeggen. ‘Als u het echt wil weten, ga dan zelf kijken.’

 

VS: Vijai weet dat al zijn publiek weg zal gaan en hun eigen ideeën over hem zullen vormen. Zolang als hij dit weet, zal zijn stem in Satsang gehoord blijven worden, totdat degenen die hun ideeën over hem en wat hij zegt gevormd hebben, zich hebben gerealiseerd dat ze door dat te doen altijd het punt gemist hebben!!!

JK: Na de Satsang werd aangekondigd dat Vijai vervolgens ook naar Zweden en Duitsland zal gaan. En dat hij volgend jaar weer naar Nederland en België komt. De verwachting is dat hij later ook nog naar andere landen zal reizen, bijvoorbeeld naar Zuid-Afrika.

 

 

Terug naar artikelpagina

 

 

back to articles page